23 februari 2023.
Wij stuurden Kamercommissie VWS een brief over een opvallende term uit een mensenrechtenverdrag op de website van de overheid.
Zie: https://www.ncrm.nl/wp-content/uploads/2023/02/Eugenetica-gelijkende-term-brief-comm.-VWS-22-feb-2023-NCRM-webversie.pdf
Op de website Wetten van de Overheid staat het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, van 04-11-1950.
De kop geeft aan: “Geldend van 01-08-2021 t/m heden”.
In verband met een broodnodige aanpassing van de GGZ op het gebied van mensenrechten in de psychiatrie vestigden wij de aandacht van Kamercommissie VWS op een cruciale zin uit article 5 van dit verdrag:
Article 5. – Right to liberty and security (door ons cursief gezet) (zie heel acticle 5 op bijvoegsel a.)
• 1 Everyone has the right to liberty and security of person. No one shall be deprived of his liberty save in the following cases and in accordance with a procedure prescribed by law:
o (e) the lawful detention of persons for the prevention of the spreading of infectious diseases, of persons of unsound mind, alcoholics or drug addicts or vagrants;
De uitdrukking (..) of persons of unsound mind lijkt sterk op een uitdrukking uit de denkwereld van de eugenetica, of komt daarmee zelfs overeen. (Eugenetica: rasverbetering door het verbeteren van de genetische samenstelling van een populatie, https://nl.wikipedia.org/wiki/Eugenetica . Raszuivering )
De ideeën van de eugenetica zijn vooral bekend door toepassing door de nazi’s, maar bleven leven tot ver in de vorige eeuw, o.a. in de VS, Canada, Denemarken, Zweden. Merk op dat genoemd verdrag uit 1950 stamt.
Op internationaal niveau wordt door mensenrechtenexperts gewerkt aan een herziening van dit verdrag, waarbij de genoemde tekst uit het verdrag zal worden verwijderd. Dit zal naar verwachting binnen enkele jaren gerealiseerd worden.
De relevantie van artikel 5 in verband met vernieuwing in de GGZ is als volgt.
Biomedisch-psychiatrische behandelingen (via beïnvloeding van het brein) hebben negatieve gevolgen voor de gezondheid van lichaam en geest, zoals psychofarmaca (met name antipsychotica) en elektroshock. De bepaling uit article 5 zou de behandelaar echter kunnen vrijwaren voor schade na behandeling.
Het kan in de huidige situatie zelfs andersom werken: een behandelaar die nu, onder het huidige mensenrechtenverdrag een humane psychiatrische behandeling probeert, bijvoorbeeld zonder een antipsychoticum toe te passen en daarmee buiten een behandelingsrichtlijn werkt, loopt risico bij de inspectie als het mis zou gaan.
Na correctie van genoemd mensenrechtenverdrag zal een behandelaar juist risico kunnen lopen indien dwangbehandeling met potentieel schadelijke middelen wel wordt toegepast.
De herziening van dit verdrag zal zeker invloed moeten hebben op richtlijnen binnen de GGZ.
Uit oogpunt van efficiëntie adviseren wij de Kamercommissie daarom om bij een eventuele herziening van de GGZ nu al rekening te houden met het schrappen van de uitzonderingsbepaling van de “persons of unsound mind” in genoemd mensenrechtenverdrag.
In 2019 stuurden wij een advies aan de minister VWS, waarbij wij een humaan alternatief voorstelden voor de huidige vorm van dwangbehandeling: https://www.ncrm.nl/wp-content/uploads/2021/03/Dwang-in-de-GGZ-en-ontbrekende-medicijnvrije-behandeling-NCRM.pdf
FEB